Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme
Tüp Mide Ameliyatı (Gastric Sleeve) Nedir?
Tüp mide ameliyatı veya Sleeve Gastrektomi, midenin büyük bir bölümünün çıkarılmasını içeren mide küçültme ameliyatıdır. Üst karında küçük kesiler ile laparoskopik cerrahi olarak yapılır. Midenin sol kısmının çoğu çıkarılır. (1) Kalan mide daha sonra “sleeve” adı verilen dar bir tüp şeklindedir. Midenin altından yemek, ameliyattan önce olduğu gibi ince bağırsağa boşalır. İnce bağırsak ameliyat edilmez veya değiştirilmez. Ameliyattan sonra mide küçüldüğü için daha az yemek yemek sizi doyuracaktır. (2)
Ameliyat ayrıca bireylerin daha az aç hissetmesini sağlar çünkü daha küçük bir mide, açlığa neden olan “grelin” adı verilen hormonun daha düşük seviyelerini üretilmesini sağlar. (1)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
Tüp Mide Ameliyatı Kimlere Yapılabilir?
Tüp mide ameliyatı şiddetli obeziteyi tedavi etmek için kullanılır. Uzun dönem başarı elde edemeyen ve diğer kilo verme yöntemlerini deneyen kişilere önerilir.
- Beden kütle indeksi (BKİ) 40'ın üzerinde olan ileri derecede obezseniz doktorunuz tüp mide ameliyatı önerebilir.
- BKİ’niz 35 ila 40 arasındaysa ve uyku apnesi, yüksek tansiyon, kalp hastalığı veya tip 2 diyabet gibi bir sağlık durumunuz varsa doktorunuz yine bu ameliyatı önerebilir. (2)
Ayrıca psikolojik olarak stabil kişilere bu ameliyat önerilebilir.
Tüp Mide Ameliyatından Sonra Ne Kadar Kilo Verilir?
Ortalama olarak, insanlar fazla kilolarının yaklaşık %60-70'ini kaybederler.
İlk 2 hafta: 5-10 kg; çoğu hasta günde yaklaşık 500 gr kaybeder.
İlk 3 ay: %35-45 fazla kilo kaybı
İlk 6 ay: %50-60 fazla kilo kaybı
İlk yıl: %60-70 fazla kilo kaybı
Çoğu insan ameliyattan 12-24 ay sonra en düşük kilosuna ulaşır.
Tüp Mide ameliyatının başarı oranı yaklaşık %80-90'dır. (3)
Komplikasyonlar ve Riskler
Son on yılda, cerrahi tekniklerinin ve cerrahların deneyimlerinin gelişmesiyle birlikte, tüp mide genel olarak güvenli bir obezite cerrahisi prosedürü haline geldi. Bununla birlikte, ameliyat sırasında ve sonrasında komplikasyonlar olabilmektedir.
Tüp mide ameliyatının başlıca komplikasyonları ve riskleri aşağıdadır:
- Sızıntı: Bu, tüp mide ameliyatının hızlı bir komplikasyonudur. Sızıntıların çoğu endoskopik prosedürle tedavi edilebilir.
- Striktür/stenoz: tüp mide ameliyatından sonra midenin daralması ile ilgili bir başka nadir komplikasyon. Çoğu darlıK endoskopik dilatasyon ile tedavi edilebilir.
- Kanama
- Kan pıhtısı
- Mide Ekşimesi: Bu, bariatrik cerrahide çok tartışmalı bir konudur. Ameliyattan önce mide ekşimesi olan hastaların çoğu, kilo kaybına bağlı olarak ameliyattan sonra semptomlarında iyileşme görmektedir. Bazı hastalarda, reçetesiz satılan anti-asit ilaçlarla tedavi edilebilen yeni mide ekşimesi gelişebilir.
- Besin veya vitamin eksikliği
- Kilo Alma: 1-2 yıl sonra, tüm bariatrik prosedürler arasında hafif kilo alımı yaygındır ve tüp mide ameliyatından sonra hastaların yaklaşık %10-20'sinde önemli kilo alımı olabilir. (3)
Tüp Mide Ameliyatı Hangi Durumlarda Yapılamaz?
Bariatrik cerrahi için mutlak kontrendikasyonlar bulunmamakla birlikte, göreceli kontrendikasyonlar mevcuttur. Bunlar; şiddetli kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı, son dönem akciğer hastalığı, aktif astık atakları, aktif kanser tedavisi, portal hipertansiyon, ilaç/alkol bağımlılığı, psikolojik rahatsızlıklar (şizofreni, bipolar vb.), epilepsi, ciddi anemi ve kan pıhtılaşma problemlerini içerir. (4)
Ameliyattan 2 Hafta Önceki Diyet
Cerrahi sonuçları iyileştirmek için ameliyattan önce kilo verilmesi önerilmektedir.
Kahvaltı: Protein Shake
Ara: 1 porsiyon Meyve
Öğle Yemeği: Protein Shake
Ara: 1 kase Yoğurt
Akşam yemeği 150 gr yağsız protein VE 1 su bardağı nişastasız sebze VEYA 2 su bardağı salata
Ara (isteğe bağlı): Protein Shake
Ameliyattan 24 Saat Önce:
Ameliyattan Bir Gün Önce - Tam Sıvı Diyet yapılması gerekmektedir.
Tam Sıvı Diyet Önerileri:
Su
Et suyu
Şekersiz meyve içecekleri
Kafeinsiz çay ve kafeinsiz kahve
Seyreltilmiş meyve suyu
%1 veya yağsız süt
Protein takviyeleri (vegan bireyler için bitki bazlı protein tozları tercih edilmektedir.)
Nustil Plant Mix %60 Proteinli Bitkisel karışım
Nustil Smooth Mix %50 Proteinli Bitkisel karışım
Ameliyattan 2 saat önce- TÜM Sıvıları içmeyi bırakın.
Tam Sıvı Diyet: Ameliyat Sonrası 1. Hafta
Hedefler:
- Günde 60-80 gram protein
- Sağlıkçınız tarafından tavsiye ediliyorsa, günde 1800 ml veya daha fazla sıvı hedefleyin.
- Protein takviyeleri, sıvı hedefinizin %50'sini oluşturabilir.
Tüketilecek Besinler:
- Yağsız süt, kefir, tanesiz komposto, yağsız et-tavuk suyu
Püre Diyeti: Ameliyat Sonrası 2., 3. ve 4. Haftalar
Hedefler:
- Tavsiye edilirse günde 60-80 gram veya daha fazla protein
- Önce proteinli gıdaları, ardından sebzeleri, meyveleri, ardından tahılları yiyin.
- Yemekler arasında yudumlanan günde 1800 ml sıvı (protein içecekleri dahil). Yemek sırasında sıvılardan kaçının ve sıvıları içmeye devam etmek için yemekten sonra 30 dakika bekleyin.
- Sıvı/bebek maması kıvamına gelene kadar karıştırılmış veya püre haline getirilmiş gıdalar tüketin.
- Baharatlı yiyeceklerin yanı sıra çok sıcak veya çok soğuk yiyecekler rahatsızlığa neden olabileceğinden kaçının.
- Hangi besinleri tolere edebileceğinizi görmek için bir öğünde yalnızca 1 yeni yiyecek deneyin. (5)
Tüp Mide Ameliyatı Sonrası Beslenme ile İlgili Genel Bilgiler
- Küçük porsiyonlarda dengeli yemekler yiyin.
- Kalorisi, yağı ve şekeri düşük bir diyet uygulayın.
- Yiyecek porsiyonlarınızın, kalori ve protein alımınızın günlük kaydını tutun.
- Yavaş yiyin ve küçük yiyecekleri iyice çiğneyin.
- Pirinç, ekmek, çiğ sebze ve taze meyvelerin yanı sıra kolay çiğnenmeyen etlerden kaçının. Kıyma genellikle daha iyi tolere edilir.
- Pipet kullanmayın, gazlı içecekler içmeyin veya buz çiğnemeyin.
- Şeker içeren yiyecek ve içecekler, tatlılar ve meyve sularından kaçının.
- Ameliyattan sonraki ilk iki ay boyunca, kalori alımınız, püre-sıvılara odaklanarak günde 300 ila 600 kalori arasında olmalıdır.
- Günlük kalori alımı 1000 kaloriyi geçmemelidir. (6)
Hazırlayan: Diyetisyen Damla Türkay
- https://www.healthdirect.gov.au/gastric-sleeve-surgery
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/gastric-sleeve-surgery
- https://www.uclahealth.org/medical-services/surgery/bariatrics/gastric-sleeve#weightlose
- Obesity Surgery Indications And Contraindications - Jonathan M. Stahl; Sandeep Malhotra. 2021
- https://www.hopkinsmedicine.org/bariatrics/_documents/nutrition-guidelines-for-weight-loss-surgery.pdf
- https://www.ucsfhealth.org/education/dietary-guidelines-after-bariatric-surgery#:~:text=General%20Guidelines&text=Keep%20a%20daily%20record%20of,meats%20are%20usually%20better%20tolerated.