Süper Besin Nedir?
Süper besin ifadesini son yıllarda sağlık, gıda ve beslenme alanlarında sıklıkla duymaya başladık. Medyada her gün yeni bir süper besin ile tanışıyoruz. Örneğin zerdeçal, kinoa, açai, yaban mersini, çiya tohumu gibi besinler son dönemin popüler süper besinlerinden sadece birkaçı.
Hazırlayan: Diyetisyen Deniz Hazar Türk
Süper besin, sağlık için faydalı olduğu düşünülen, besin öğeleri açısından zengin ve vitamin, mineral, antioksidan, lif gibi faydalı besin ögelerinin yoğun olarak yer aldığı gıdalar olarak tanımlanıyor.
Süper besin terimi ilk olarak 1949'da Kanada’da bir gazete haberinde bir kekin varsayılan besleyici özelliklerinden bahsedilirken kullanılmış. Bugün ise süper besin terimini belirli besinlerde, işlenmiş paketli gıdalarda, besin takviyelerinde ve popüler diyetlerde sıklıkla duyuyoruz.
- Normal fiyat
- 399.90₺
- Satış fiyatı
- 399.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 289.90₺
- Satış fiyatı
- 289.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 310.00₺
- Satış fiyatı
- 310.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 244.90₺
- Satış fiyatı
- 244.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 329.00₺
- Satış fiyatı
- 329.00₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 540.00₺
- Satış fiyatı
- 540.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 250.00₺
- Satış fiyatı
- 250.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 234.90₺
- Satış fiyatı
- 234.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 510.00₺
- Satış fiyatı
- 510.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 510.00₺
- Satış fiyatı
- 510.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 329.90₺
- Satış fiyatı
- 329.90₺
- Normal fiyat
-
0.00₺ - Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 113.90₺
- Satış fiyatı
- 113.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 789.00₺
- Satış fiyatı
- 789.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 460.00₺
- Satış fiyatı
- 460.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 390.00₺
- Satış fiyatı
- 390.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 859.00₺
- Satış fiyatı
- 859.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 399.00₺
- Satış fiyatı
- 399.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 859.00₺
- Satış fiyatı
- 859.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 138.90₺
- Satış fiyatı
- 138.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 460.00₺
- Satış fiyatı
- 460.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 460.00₺
- Satış fiyatı
- 460.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 500.00₺
- Satış fiyatı
- 500.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 240.00₺
- Satış fiyatı
- 240.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 240.00₺
- Satış fiyatı
- 240.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 500.00₺
- Satış fiyatı
- 500.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 929.00₺
- Satış fiyatı
- 929.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 929.90₺
- Satış fiyatı
- 929.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 789.00₺
- Satış fiyatı
- 789.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 500.00₺
- Satış fiyatı
- 500.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 829.00₺
- Satış fiyatı
- 829.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 500.00₺
- Satış fiyatı
- 500.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 279.00₺
- Satış fiyatı
- 279.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 499.00₺
- Satış fiyatı
- 499.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 749.90₺
- Satış fiyatı
- 749.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 153.90₺
- Satış fiyatı
- 153.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 929.00₺
- Satış fiyatı
- 929.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 749.90₺
- Satış fiyatı
- 749.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 240.00₺
- Satış fiyatı
- 240.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 89.90₺
- Satış fiyatı
- 89.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 61.90₺
- Satış fiyatı
- 61.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 62.90₺
- Satış fiyatı
- 62.90₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 899.00₺
- Satış fiyatı
- 899.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
- Normal fiyat
- 899.00₺
- Satış fiyatı
- 899.00₺
- Normal fiyat
-
- Birim fiyatı
- /
Her süper besin iddiası gerçekçi midir?
Süper besinlerin hastalıklara yakalanma riskini azalttığı, kilo vermeyi desteklediği ve yaşlanmayı geciktirdiği savunuluyor. Günümüzde süper besin olarak tanımlanan tüm gıdaların sözde sağlık yararları, bilimsel araştırmalarla desteklenmemekte ve tartışılmaktadır (1).
Avrupa Birliği 2007'de güvenilir bilimsel araştırmalarla desteklenmeyen, yetkili sağlık beyanı olmayan ürünlerin süper besin olarak pazarlanmasını yasaklamıştır (2). Ülkemizde süper besin iddialarına hem yetkililerin hem de biz tüketicilerin sorguyla yaklaşması gerekiyor.
Süper besinlerin güvenilirliğini nasıl kontrol edebilirsiniz?
Güvenilir süper besinler farklı coğrafyalarda yüzyıllardır bulunan ve sağlık faydaları araştırmalar ile kanıtlanmış olanlardır. Ben bir beslenme uzmanı olarak süper besinlerin güvenilirliğini incelerken; besin hakkında yapılan araştırma verilerini, araştırmanın güvenilirliğini ve araştırmaların sponsorlarını inceliyorum. Örneğin hindistan cevizi yağının sağlığa faydaları konusunda hindistan cevizi yağı üreticileri sponsorluğunda yapılmış bir araştırma tek taraflı bir bakış açısı içerir ve güvenilir olmayabilir.
Hangi süper besinler tercih edilmeli?
Sağlığımızı korumak veya daha iyi hale getirmek için süper besinleri tüketmemiz gerekli mi sorusuna benim önerim: öncelikle kendi yaşadığımız bölgede yüzyıllardır yetişen ve faydası kanıtlanmış, kendi topraklarımıza ait besinlere yönelmeniz olur. Örneğin kinoa tüm dünyada süper besin olarak kabul ediliyor ve pazarlanıyor. Yüksek besin değeri, protein, yağ, lif, vitamin ve minerallerden zengin oluşu güvenilir araştırmalar ile desteklenmekte. Öte yandan, kinoa bizim topraklarımıza ait bir besin değil, anavatanı Aztek medeniyetinin yaşadığı Orta Amerika’dır. Bizim kendi topraklarımızda yetişen genetiği ile oynanmamış, Karakılçık bulguru da neredeyse kinoa kadar yüksek protein oranına sahiptir.
Türkiye’nin olağanüstü zengin biyo çeşitliliği içerisinde; kinoa, amarant gibi ithal süper besin alternatiflerden önce kendi topraklarımızda doğal ve geleneksel yöntemlerle koruyucu madde kullanmadan yetiştirilen besinleri tercih etmenizi öneririm.
Süper besinlerin diğer bir önemli kategorisi de bağırsak sağlığını destekleyen fermente gıdalardır. Örneğin Almanya’da sauerkraut, Rusya’da kvaas, Japonya’da miso fermente süper besinlere iyi birer örnektir. Bizim mutfak kültürümüzde, karnabahardan enginara, ahlattan pancara türlü türlü lezzette turşuya rastlamak mümkün.
Ülkemizde de yoğurt, kefir, ekşi mayalı ekmek, peynir, tarhana gibi fermente besinler bulunuyor. Bunlara ek olarak, ithal kombu çayı içmek elbette bağırsak floranızı zenginleştirebilir ama önceliğinizin kendi topraklarımızda yüzyıllardır yetişen, doğal ve geleneksel yöntemlerle koruyucu madde kullanılmadan üretilen fermente besinler olmasını öneririm.
Sağlıklı günler dilerim
Kaynaklar:
- "The science behind superfoods: are they really super?". European Food Information Council. November 2012. Retrieved 21 October 2014.
- "Superfood 'ban' comes into effect". BBC News. Retrieved 12 July 2019.
Hazırlayan: Diyetisyen Deniz Hazar Türk