Besin Mayası Nedir, Ne İşe Yarar?
Besin mayası, vegan ve vejetaryen beslenmenin yaygınlaşmasıyla birlikte adını duymaya başladığımız bir gıdadır. Aslında birçok kişinin rahatlıkla tüketebileceği hem lezzet verici bir malzeme hem de besleyici bir takviyedir. Peki, besin mayası nedir, ne işe yarar? Besin mayası hakkında bilmeniz gerekenleri yazımızda bulabilirsiniz.
Besin Mayası Nedir?
Besin mayası, bir mantar türü olan Saccharomyces cerevisiae'nin kurutulup inaktive edilmesiyle elde edilen bir üründür. Genellikle sarı renklidir. Pütürlü veya toz formunda satılmaktadır. Peynirli ve cevizli bir tada sahiptir. Bu nedenle besin mayası, vegan ve vejetaryen diyetlerde sıklıkla peynir yerine kullanılır. Bu maya çeşidi aynı zamanda glutensizdir, soya ve süt ürünleri içermez.
Yazar: Gıda Mühendisi Selinay Laçindağ
Besin Mayası Ne İşe Yarar?
Besin mayası, içeriğindeki yüksek besin değerleriyle sağlık açısından birçok fayda sağlar. Besin mayasının ne işe yaradığına göz atalım:
- Enerji artırımı sağlar. Besin mayası, B-kompleks vitaminler açısından zengindir. Bu vitaminler enerji üretimini destekleyerek ve yorgunluğu azaltabilir. (1) Özellikle B12 vitamini, veganlar için önemli bir kaynaktır.
- Besin mayası, tam bir protein kaynağıdır ve vücut için gerekli tüm temel amino asitleri içerir. Besin mayasının protein yönünden zengin olması kas gelişimi ve onarımı için önemlidir.
- Antioksidanlar açısından destekler sağlar. Antioksidanlar bakımından zengin olan besin mayası, serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını azaltabilir ve yaşlanma sürecini yavaşlatabilir.
- Cilt, saç ve tırnak sağlığına yardımcı olabilir. İçerdiği biyotin ve diğer B vitaminleri, cilt sağlığını destekleyebilir. Yine bu vitaminler sayesinde besin mayası saçların daha sağlıklı uzamasına yardımcı olabilir. Tırnakların güçlenmesine de katkı sağlayabilir. (2)
Besin Mayasının Faydaları Nelerdir?
- İçeriğindeki beta-glukanlar, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Bu şekilde vücudun enfeksiyonlara karşı direncini artırabilir. (1)
- Prebiyotik özellikleri sayesinde bağırsak sağlığını destekleyerek ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur. Bu da daha iyi bir sindirim ve besin emilimi anlamına gelir.
- Besin mayası, kalp sağlığını destekleyen çeşitli vitaminler ve mineraller içerir. İçerdiği potasyum, kan basıncını düzenleyebilir ve kalp krizi riskini azaltabilir. (1)
- B vitaminleri, sinir sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Besin mayası, bu vitaminlerin doğal bir kaynağı olarak beyin fonksiyonlarını ve ruh halini iyileştirebilir.
Besin Mayası Nasıl Kullanılır?
Besin mayası, çeşitli şekillerde kullanılabilir:
- Salatalarınıza besin mayası ekleyerek lezzetini artırabilir ve besin değerini yükseltebilirsiniz.
- Makarna ve çorbalara peynir alternatifi olarak besin mayası ekleyerek kremamsı bir tat elde edebilirsiniz.
- Smoothielerinize bir kaşık besin mayası ekleyerek protein ve vitamin içeriğini artırabilirsiniz.
- Fırınlanmış sebzeler üzerine serpiştirerek sağlıklı atıştırmalıklar hazırlayabilirsiniz.
- Vegan peynir yapımında kullanılarak da beslenmeye dahil edilebilir.
Besin mayasının ölçülü kullanılması önemlidir; genellikle 1-2 yemek kaşığı günlük kullanım için yeterlidir.
Besin Mayasını Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Besin mayası kullanırken bazı noktalara dikkat edilmelidir. Özellikle maya alerjisi olan bireylerin besin mayası tüketiminden kaçınmaları gerekir. Ayrıca, Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları olan kişilerin de besin mayası tüketimini sınırlamaları önerilmektedir. Çünkü bu hastalığı olan bireylerde semptomları kötüleştirebilir. (1)
Ayrıca, bazı araştırmacılar gut hastalığı riski daha yüksek olan kişilerin besin mayasından kaçınması gerektiğini belirtiyor. (2)
Besin Mayası Hakkında Sık Sorulan Sorular
- Besin mayası bebeklere verilir mi?
Besin mayası, bebekler için genellikle tavsiye edilmiyor. Bebeklerin sindirim sistemi gelişimi tamamlanmamış olduğundan bu tür gıdaların tüketimi konusunda dikkatli olunmalıdır. Herhangi bir takviye vermeden önce mutlaka bir çocuk doktoruna danışılmalıdır.
- Besin mayası nereden alınır?
Besin mayası satın alırken güvenilir bir kaynaktan alınmasına ve katkı madde içerip içermediğine dikkat edilmelidir. Ozelbeslenme.com’da farklı markalara ait besin mayası çeşitlerini bulabilirsiniz.
- Besin mayasının içeriği nedir?
Besin mayası yüksek oranda protein, B-kompleks vitaminler (B1, B2, B3, B6 ve B12), folik asit, çinko, selenyum ve demir içerir. Bu zengin besin içeriği sayesinde hem lezzetli hem de besleyici bir takviye olarak kullanılabilir.
Kaynaklar:
- https://www.webmd.com/diet/nutritional-yeast-good-for-you
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/323245
- https://www.healthline.com/nutrition/nutritional-yeast